Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Edebiyatı

• Azerbaycan Türk Edebiyatı: Bahtiyar Vahapzade, Hüse­yin Şehriyar, Celil Mehmet Kulizade
• Bulgaristan Türkleri Edebiyatı: Recep Küpçü
• Kazak Türkleri Edebiyatı: Mağcan Cumabayulı
• Kazan Türkleri Edebiyatı: Ayaz İshaki
• Kıbrıs Türk Edebiyatı: Osman Türkay, Özker Yaşın
• Batı Trakya Türkleri Edebiyatı: Mehmet Hilmi, Abdura­him Dede
• Kırgızistan Türk Edebiyatı: Cengiz Aytmatov
• Kırım Türkleri Edebiyatı: İsmail Gaspıralı, Cengiz Dağcı
• Özbekistan Türk Edebiyatı: Abdülhamit Süleymanoğlu Çolpan, Aybek
• Türkmenistan Türk Edebiyatı: Ata Atacanoğlu
• Doğu Türkistan-Uygur Türkleri Edebiyatı: Ziya Samedi
• Yugoslavya Türkleri Edebiyatı: Nimetullah Hafız
• Irak Türkleri Edebiyatı: Ata Terzibaşı

TÜRK DÜNYASINDAN ÖNEMLİ SANATÇILAR

OSMAN TÜRKAY (1927 – 2001)

• Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
• Gazetecidir; şiirleri dışında deneme ve incelemeleri de vardır.
• Nobel’e aday gösterilmiş, uluslararası birçok ödül almıştır.

Eserleri:

• Şiir: Yedi Telli, Uyurgezer, Beethoven’den Aydınlığa Uyan­mak, Kıyamet Günü Gözlemcileri, Evrenin Düşünde Gezgin

ÖZKER VAŞIN (1932 – )

• Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
• Öykü, tiyatro ve romanları da vardır.

Eserleri:

• Şiir: Kıbrıs’tan Atatürk’e, Mehmetçik Kıbrıs’ta, Atatürk’e Saygı Duruşu

ŞEHRİYAR (1904 – 1988)

• Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
• Güney Azerbaycan’da yaşamıştır.
• Şiirlerinde Azerbaycan Türkçesini kullanmıştır.
• Sade ve akıcı bir dili vardır.
• Farsça şiirleri İran Edebiyatı’nda da önem taşır.

Eserleri:

• Şiir: Heyder Baba’ya Selam, Türkçe Şiirlerinden Seçmeler, Divan (Farsça Şiirleri)

BAHTİYAR VAHAPZADE (1925 – 2009)

• Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
• Edebiyat profesörüdür.
• Şiirlerinde özellikle yurt ve dil sevgisini işlemiştir.
• Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır.
• “Menim Anam” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.

Eserleri:

• Şiir: Menim Dostlarım, Çınar, Kökler ve Budaklar, Gün Var Bin Aya Değer, İnsan ve Zaman

İSMAİL GASPIRALI (1851 – 1914)

• Kırım Türk edebiyatı yazarıdır.
• Gazeteci ve fikir adamı kimliğiyle tanınmıştır.
• Rusya’daki ve tüm dünyadaki Türklerin birliğini savunmuştur.
• Fikirleriyle Milli Edebiyatçılar üzerinde etkili olmuştur.
• Son yıllarını Türkiye’de geçirmiştir.

Eserleri:

• Rusya Müslümanları, Avrupa Medeniyetine Bakış, Atlaslı Cihanname

CENGİZ DAĞCI (1920 – )

• Kırım Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının büyük romancısıdır.
• İkinci Dünya Savaşı’nın ardından İngiltere’ye yerleşmiştir.
• Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
• Sovyet egemenliği altındaki Kırım halkının zorlu yaşamla­rını, kendi gözlemlerinden yola çıkarak anlatmıştır.

Eserleri:

• Roman: Korkunç Yıllar, O Topraklar Bizimdi, Onlar da İn­sandı, Dönüş, Ölüm ve Korku Günleri, Genç Temuçin, Ba­dem Dalına Asılı Bebekler, Üşüyen Sokak, Yurdunu Kaybe­den Adam, Yoldaşlar
• Anı: Anneme Mektuplar

AYAZ İSHAKİ (1878 – 1954)

• Kazan Türk edebiyatının yazar ve düşünce adamıdır.
• Roman, hikâye ve tiyatroları vardır.
• 1917 Ekim Devrimi’nden sonra ülkesini terk etmiştir.
• Türkiye’de ölmüştür.

Eserleri:

• Öykü: Zindan, Familye Saadeti, Ulug Beyrem
• Roman: Üyge Taba, Ulug Muhammed, Tatarın Kızı

ABDÜLHAMİT SÜLEYMANOĞLU ÇOLPAN (1897-1938)

• Özbek Türk edebiyatı şairlerindendir.
• Şiirlerinde bağımsızlığı, kadın haklarını konu edinmiştir.
• Tevfik Fikret, Mehmet Akif gibi toplumcu şairlerimizi oku­muş ve onlardan etkilenmiştir.

Eserleri:

• Şiir: Uyanış, Tan Sırları, Koşuklarım…

ATA ATACANOGLU (1922 -1989)

• Türkmen edebiyatı şairidir.
• Heceyle veya serbest lirik şiirler yazmıştır.

Eserleri:

• Şiir: Guşgı Galası, Sallancağım Sehra Benim, Çakmak, Men Size Baryan…

CENGİZ AYTMATOV (1928 – 2008)

• Kırgız Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının tanınmış romancısıdır.
• Doğa, aşk ve vatan sevgisi başlıca konularıdır.
• Anlatımında Manas destanı gibi Kırgız destanlarının ve efsanelerin etkisi vardır.
• “Selvi Boylum” adlı öyküsü oldukça sevilmektedir.

Eserleri:

• Roman: Cemile, Kopar Zincirlerini Gülsarı, Toprak Ana, Yüz Yüze, Gün Uzar Yüzyıl Olur (Gün Olur Asra Bedel), Beyaz Gemi
• Oyunları: Yıldırım Sesli Manasçı, Kızıl Elma, Cengiz Hana Küsen Bulut, Dişi Kurdun Rüyaları, Sultan Murat…

ZİYA SAMEDİ (1914 – 2000)

• Doğu Türkistan edebiyatı yazarıdır.
• Tiyatro, roman ve öyküleri vardır.

Eserleri:

• Roman: Yılların Sırrı, Gani Batur – Mayimhan, Ahmet Efendi
• Öykü: Bir Tane Sigara, Kaysılar Olgunlaştığında, Dertlinin İnleyişi…